Według ostatnich badań Brytyjczycy nie są skorzy do zostawiania po sobie testamentów. Większość z nich polega na dziedziczeniu ustawowym, które często okazuje się dla dziedziczących po nich osób niekorzystne. Co ciekawe, sporządzeniem testamentu w Anglii interesuje się za to wielu Polaków, którzy wyemigrowali na wyspy. Losy tego, co pozostawią po sobie nasi rodacy, nie są dla nich obojętne. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego ten dokument w UK jest tak ważny? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym wpisie.

Co daje testament?

Spisanie testamentu gwarantuje, że majątek po śmierci danej osoby zostanie rozdzielony zgodnie z jej życzeniem. Testament przyspiesza też cały proces - dom, samochód, czy oszczędności trafiają bez zbędnej zwłoki do rąk wskazanej przez testatora osoby, a widmo ciągnących się latami spraw sądowych nie będzie ciążyło nad osobami uprawnionymi do dziedziczenia. Zablokowanie konta zmarłej głowy rodziny na tak długi czas może zakłócić płynność finansową domowników i wprowadzić ich w zadłużenie.

Trzeba też pamiętać, że prawo spadkowe w UK różni się od polskiego. Nasi rodacy zazwyczaj są zaskoczeni brytyjskimi przepisami i dlatego między innymi decydują się na przygotowanie testamentu. Warto zaznajomić się chociaż z podstawami dziedziczenia ustawowego w tym kraju, by przekonać się, że pozostawienie po sobie ostatniej woli może zapobiec wielu problemom.

Dziedziczenie w UK

Majątek

Dużą różnicą pomiędzy przepisami polskimi a brytyjskimi jest fakt, że jeżeli majątek nie przekracza £250 000, otrzymuje go współmałżonek. Przy dziedziczeniu ustawowym finansowo zabezpieczone nie są więc dzieci. Sytuacja komplikuje się zwłaszcza wtedy, gdy dziecko pochodzi z poprzedniego związku jednego z rodziców. Mówiąc prościej, dorobek życia matki dziecka otrzyma "obcy" mężczyzna, a nie jej dziecko. Testament spisany przez matkę może zapobiec takiej sytuacji.

Opieka nad dziećmi

Podobnie problematycznie, przy braku testamentu, wygląda opieka nad dziećmi. Decyduje o niej brytyjski sąd. Może on więc orzec, że dzieci pozostaną pod opieką rodziny zastępczej w UK, bez możliwości przejścia pod opiekę cioci lub babci mieszkającej w Polsce. Jeśli rodzice w swoich testamentach określą, kto ma zająć się opieką nad dzieckiem w przypadku ich śmierci, sąd przychyla się do tej woli. Sporządzenie tego dokument u może znacząco zmniejszyć traumę nieletnich na wypadek utraty obojga rodziców.

Związki nieformalne

Tak, jak w Polsce, testament rozwiązuje też problem par pozostających w związkach nieformalnych. W obu krajach partnerzy żyjący ze sobą bez ślubu nie mają praw do spadku po sobie. Nawet, jeśli spędzili ze sobą wiele lat, tylko "udokumentowana" rodzina dziedziczy i organizuje usługi pogrzebowe. Londyn pełen jest polskich (i nie tylko!) par żyjących w związkach nieformalnych, które chcąc zabere zpieczyć finansowo swoją drugą połówkę, decydują się sporządzić testament w UK.

Cele charytatywne

Spisanie swojej ostatniej woli to też dobre rozwiązanie dla osób, które po swojej śmierci pragną przekazać swój majątek na cele charytatywne. Dokument zagwarantuje, że dorobek życia otrzyma wskazana organizacja, nawet jeśli rodzina spróbuje podważyć tę decyzję.

Kim jest wykonawca testamentu?

Osoba spisująca swój testament powinna wskazać w nim jego wykonawcę. Kim jest wykonawca testamentu? To osoba, która po śmierci spadkodawcy będzie odpowiedzialna za podział majątku i zrealizowanie testamentu. Można wskazać maksymalnie 4 osoby. Wykonawcą powinna być osoba zaufana: ktoś z rodziny lub bliski przyjaciel. Specjaliści zalecają wskazanie co najmniej 2 wykonawców testamentu. To znacząco upraszcza sytuację, gdy jeden z wykonawców odejdzie na krótko przed śmiercią spadkodawcy. Zwyczajowo wykonawcą testamentu zostaje spadkobierca, który dziedziczy większość majątku, choć oczywiście nie jest to regułą.

Jak spisać testament?

Testament w UK, tak, jak w Polsce, można spisać na własną rękę, lub w towarzystwie prawnika. Dokument spisywany własnoręcznie powinien być podpisany przez dwóch świadków, którzy nie są spadkobiorcami. Testament spisywany własnoręcznie zawsze jednak łatwiej jest podważyć niż dokument sporządzony przez prawnika.

Dlatego zaleca się przygotowywanie testamentu z pomocą prawnika. Nie tylko zadba on o to, by dokument nie miał żadnych braków formalnych, ale też doradzi, jak uchronić spadkobierców od wysokich podatków od spadku. Taki dokument przygotowany ze specjalistą zagwarantuje też, że problemów z dziedziczeniem nie będzie miała rodzina pozostała w Polsce, lub w innym kraju, jeśli ją w nim uwzględnimy.

Starsza lub schorowana osoba nie musi stawiać się w kancelarii. Prawnik może odwiedzić ją w szpitalu, domu opieki itp. Spisanie testamentu w obecności prawnika może być też dowodem na to, że senior, podpisując dokument, był w pełni sprawny umysłowo i nikt go do tego nie zmuszał. To jedne z najczęstszych zarzutów osób, które pragną podważyć ostatnią wolę spisywaną przez spadkodawcę na własną rękę.

Aktualizacja testamentu

Specjaliści od prawa spadkowego w UK zalecają, by swój testament aktualizować co ok. 5 lat, lub też w przypadku dużych zmian życiowych (ślub, rozwód, narodziny dziecka itp.). Zignorowanie tego zalecenia może skutkować tym, że spadek po zmarłym otrzyma była żona, lub też przez gapiostwo wydziedziczy on najmłodsze dziecko.

W brytyjskim prawie spadkowym ważne jest to, by w dokumencie ostatniej woli dokładnie wskazany był majątek, który pozostanie do podziału. Dlatego też warto aktualizować go np. po zakupie domu, drogiego samochodu, czy rozwinięciu prężnie działającej spółki.

Warto także pamiętać o aktualizacji wykonawcy testamentu. Jest to konieczne nie tylko wtedy, gdy wcześniej wskazana osoba zmarła, leczy również wtedy, gdy testator stracił do niej zaufanie.

Gdzie przechowywać dokument?

Testament z oczywistych względów należy przechowywać w bezpiecznym miejscu. Można trzymać go z innymi ważnymi dokumentami w swoim miejscu zamieszkania w UK, w kancelarii prawniczej, lub banku. Warto poinformować zaufaną osobę (np. wykonawcę testamentu) o sporządzeniu dokumentu i miejscu jego przechowywania. W razie śmierci spadkodawcy rodzina stosunkowo szybko będzie mogła rozpocząć procedury związane z dziedziczeniem.

Za przechowywaniem oryginału testamentu w kancelarii przemawia ważny argument: nikt nie będzie mógł podważyć jego autentyczności, nikomu też nie uda się wprowadzić na nim zmian. W domu lepiej jest więc przechowywać tylko kopię lub odpis.

Ostatnia wola: nie tylko dla seniorów

Chociaż sporządzanie testamentu kojarzy się głównie z osobami starszymi, przebywając w UK powinny wziąć to pod uwagę również osoby młode (powyżej 18 roku życia). Nawet jeśli nie dysponują one pokaźnym majątkiem, dzięki temu dokumentowi finansowo zabezpieczą swojego partnera, dzieci, lub dalszą rodzinę. Pomimo, iż spisanie testamentu nie jest na wyspach obowiązkowe, coraz więcej Polaków, nie bez powodu, decyduje się na ten krok.